Oxidatieve stress
Ons lichaam heeft energie nodig, anders kan het niet functioneren. Geen enkel proces in het lichaam kan plaatsvinden zonder toevoer van energie. Of het nu voor de ademhaling is, vertering en opname van voedsel in de darmen, productie van hormonen, ontgiften via de lever en nieren, het kloppen van het hart, bewegen met behulp van de spieren, er is altijd energie nodig. Zelfs bij onze denkprocessen in de hersenen. Leven is energie!
De meeste energie wordt geproduceerd in de mitochondriën, de energiecentrales gelegen in onze cellen. Dit proces is een ingewikkeld chemisch proces, waarbij ons voedsel welke bestaat uit koolhydraten, vetten en eiwitten wordt verbrand. Hierbij is zuurstof nodig, zuurstof welke wordt ingeademd in de longen en evenals onze voedingsbestanddelen via het bloed naar de cellen wordt getransporteerd. Maar ook diverse vitamines en mineralen zijn onmisbaar.
Iedere cel heeft wel 500 tot 1000 mitochondriën, een hartcel 2000 en een zenuwcel in de hersenen wel 5000. Vooral deze laatste organen hebben veel energie nodig. Een hartspiercel trekt wel 70 keer per minuut, dag in dag uit en dat levenslang zonder pauze, samen. Uiteindelijk wordt dan een stof geproduceerd genaamd ATP. Dit is de afkorting voor AdenosineTriPhosfaat. Deze stof komt in de cel zelf terecht en speelt een onmisbare rol bij alle processen die daar plaatsvinden. Ons lichaam bestaat uit 1000 miljard cellen en in iedere cel vindt er per seconde wel vijftig- tot honderdduizend chemische reacties tegelijk plaats. En al deze processen moeten ook weer gecoördineerd aangestuurd worden. En hoe weet een cel dat en waar haalt deze de informatie vandaan? Met onze Bio-informatie Therapie zorgen wij dat de verstoringen in deze processen, die gemakkelijk kunnen ontstaan, worden hersteld. In enkele seconden is ATP opgebruikt. Dat betekent dat de mitochondriën eindeloos en in een hoog tempo ATP moeten blijven produceren. Geleerden hebben uitgerekend dat een mens per dag zoveel ATP maakt als het weegt. Dus een persoon van 70 kg produceert per dag ook 70 kg ATP. En als dit proces stokt, treedt binnen vijf seconden de dood in. Dit is het geval bij een koolmonoxide vergiftiging of het doorslikken van een Cyaankali pil. Maar ook door andere oorzaken kunnen er haperingen in de productie van het ATP ontstaan. Hierbij kan men denken aan chronische, niet genezen infecties als de ziekte van Pfeiffer of Lyme. Verder bij tekorten aan vitamines of mineralen of wat onvoldoende erkend wordt, door gebruik van reguliere medicatie. Binnen de Functionele Geneeskunde, dus ook in ons Centrum, is er veel aandacht voor de Mitochondriën. De mitochondriën vormen tien procent van ons lichaam, waarmee duidelijk wordt hoe belangrijk deze energiefabriekjes zijn.
Tijdens de verbrandingsprocessen komen stoffen vrij die we vrije radicalen noemen. Net als bij een kachel of een benzinemotor van de auto, waarbij rook vrijkomt. Ook bij het roken van sigaretten. Deze stoffen zijn instabiele moleculen die op zoek zijn naar elektronen van naburige moleculen. Deze stoffen moeten bij de productie van ATP een elektron afstaan. Een elektron is een negatief geladen deel van een atoom, welke weer een bestanddeel is van een molecuul. In de natuur is er altijd een tendens om een tekort weer te herstellen.
Sjaak Mulders legt in zijn boek “Gezondheid is een Vaardigheid” heel goed uit wat een vrije radicaal doet door middel van het volgende voorbeeld:
Als je een auto hebt, waarvan een wiel ontbreekt, kun je proberen een wiel weg te halen bij een andere auto en deze onder je eigen auto te plaatsen. Zo’n instabiele auto is dan weer stabiel geworden. Alleen heeft die andere auto dan weer een probleem. De volgende eigenaar zou misschien weer van een andere auto een wiel kunnen stelen. En dit kan wel een tijdje zo doorgaan.
In de Mitochondriën vindt dit zelfde fenomeen plaats, als er onvoldoende Antioxidanten zijn. Dit zijn stoffen die een overschot hebben aan elektronen en deze ook makkelijk kunnen missen. Maar bij een tekort aan Antioxidanten of een te grote productie van Zuurstofradicalen zoals Vrije Radicalen ook worden genoemd, dan ontstaan er problemen. En om bij het voorbeeld van de auto te blijven: als een auto een reservewiel heeft, is het probleem ook opgelost. Maar als er teveel vrije radicalen zijn en/of te weinig antioxidanten dan spreekt men van Oxidatieve Stress.
Een zekere productie van Vrije Radicalen is nuttig en gewenst. Hiermee kunnen bacteriën en virussen worden bestreden. Het lichaam moet altijd paraat en alert zijn voor dit soort situaties. Maar om het gevaar van de vrije radicalen te beteugelen beschikt het lichaam standaard ook over een zogenaamd Antioxidantensysteem. Dit omvat diverse stoffen die de Vrije Radicalen wegvangen.
Maar als er een verstoring in dit evenwicht ontstaat, kan men in de problemen komen doordat deze boosdoeners zonder onderscheid het tekort aan elektronen wil oplossen. Oorzaken voor verhoogde radicalenproductie zijn:
- Opname van diverse giftige stoffen en zware metalen uit het milieu. Zware metalen kunnen we in het Centrum aantonen met de zogenaamde Oligoscan check. En giftige stoffen uit het milieu kunnen worden aangetoond door bloed of urineonderzoek in gespecialiseerde laboratoria.
- Roken, overdadig alcoholgebruik, drugs en diverse medicamenten. Met roken ademt men direct vrije radicalen in.
- Aanhoudende stress, zowel lichamelijk maar ook ten gevolge van psychische belasting.
- Een laaggradig ontstekingsbeeld, als gevolg van een lekkende darm of een niet volledig genezen infecties als Pfeiffer, Lyme etc. Meestal zijn diverse ontstekingswaarden verhoogd.
- Intensieve sportbeoefening met name topsport.
- Blootstelling aan Uv-straling.
Wat zijn de gevolgen van Oxidatieve Stress:
- Directe beschadiging van de diverse structuren in de mitochondriën. De productie van ATP zal verminderen en wat de gevolgen zijn, is duidelijk. Het lichaam gaat slechter functioneren en er is gerede kans op ontstaan van chronische aandoeningen. Diverse verouderingsprocessen vinden ook versneld plaats
- Beschadiging van de vetzuren waaruit de wanden van de mitochondriën en ook de cel zelf zijn opgebouwd. Ook hierdoor kunnen problemen ontstaan omdat de functie van de mitochondriën wederom achteruit gaat.
- Beschadiging van het DNA, welke in de celkern ligt opgeslagen. De gevolgen hiervan laten zich niet moeilijk raden.
Bij praktisch alle chronische aandoeningen speelt Oxidatieve Stress dus een essentiële rol.
Bij chronische aandoeningen kan men bijvoorbeeld denken aan hart- en vaatziekten, kanker, Diabetes Mellitus type 2, diverse auto-immuunziektes als reumatoïde artritis, Hashimoto waarbij de schildklier onvoldoende hormonen produceert, de ziekte van Crohn of Colitis Ulcerosa. Verder bij neurologische aandoeningen als Alzheimer en Parkinson. En ook staar en maculadegeneratie van het netvlies van de ogen zijn het gevolg van een te grote hoeveelheid vrije radicalen. Dit zijn enkele voorbeelden waarbij Oxidatieve Stress een rol speelt.
En daarom is de plaats van de Mitochondriën ook zo enorm belangrijk. Bij alle klachten waarvoor een ieder zich in ons Centrum laat onderzoeken wordt hieraan aandacht besteed. Ook in de meting met de Global Diagnostic en de Oligoscan zijn er directe aanwijzingen voor Oxidatieve Stress.
In het Duitse laboratorium Biovis kunnen we diverse onderzoeken laten doen die verstoringen in de Mitochondriën kunnen aantonen. Er kan ontdekt worden waar het vooral mis gaat in de verbrandingsprocessen en in hoeverre er sprake is van Oxidatieve Stress. Ook kan er nog sprake zijn van Nitrostress die ontstaat bij teveel stikstofradicalen. Deze zijn met name het gevolg van diverse ontstekingsprocessen in het lichaam. Zie verhaal Nitrostress op de website. Sinds kort (winter 2019) zijn de mogelijkheden om verstoringen aan te tonen enorm uitgebreid. We kunnen de gezondheidstoestand van de cellen nog beter in beeld brengen. Andere belangrijke onderzoeken die gedaan kunnen worden zijn ontlastingsonderzoek waar vooral gekeken kan worden naar de kwaliteit van de slijmvlieslaag op diverse niveaus, met name of er sprake is van een zogenaamde Leaky Gut, voedselintoleranties, samenstelling van de diverse vetzuren, de toestand van de bijnieren ten gevolge van diverse stresssituaties en ook diverse andere ontstekingsparameters. Omdat de darm centraal staat bij talloze aandoeningen, is dit onderzoek ook zeer belangrijk. Al deze bepalingen worden helaas niet gedaan in de reguliere laboratoria in Nederland. En ook worden deze kosten niet vergoed door de zorgverzekeringen.
Bij een teveel aan vrije radicalen, dus bij Oxidatieve Stress, kunnen we het lichaam helpen door het toedienen van diverse stoffen die werken als radicaalvangers, of te wel antioxidanten. Voorbeelden zijn Vitamine C en E, maar ook diverse andere stoffen als alfa-liponzuur en Selenium.
Ook kunnen we met diverse supplementen het lichaam stimuleren zelf meer antioxidanten te maken, zie het verhaal over Nrf2. Ook groentes en fruit zijn in staat die signalen te geven waardoor de cellen aangezet worden tot productie van meer antioxidanten.